تنبلی چشم (آمبلیوپی) در بزرگسالان مشکلی رایج است که می‌تواند بر یک چشم یا هر دو آن تأثیر بگذارد. یک وضعیت نادر ولی جدی است به‌هیچ‌عنوان نباید آن را نادیده گرفت. در این وضعیت، چشم یک شخص به طور مداوم به یک سمت متمایل است و نمی‌تواند به طور صحیح با چشم دیگر هماهنگ شود. این مشکل ممکن است به دلایل مختلفی از جمله مشکلات عصبی، مشکلات عضلانی، ضعف عضلات چشم یا آسیب به عصب‌های چشم رخ می‌دهد.
از نظر پزشکان تنبلی چشم در هر سنی قابل‌درمان است؛ اما رسیدگی به این عارضه چشمی در دوران کودکی نتیجه بهتری دارد.
دلایل تنبلی چشم در بزرگسالان چیست؟
بروز تنبلی چشم در بزرگسالان به دلایل مختلفی رخ می‌دهد؛ پررنگ‌ترین علت آن مربوط به مشکلات رشد مغزی است. این عارضه باعث می‌شود تا مسیرهای عصبی چشم در پردازش برخی فرایندها دچار اختلال شده یا به کل فعالیت خود را از دست بدهند. درنتیجه چشم‌ها پیام مغز را هم‌زمان دریافت نکرده و عملکرد هماهنگی نخواهند داشت. در زیر به مهم‌ترین دلایل تنبلی چشم در بزرگسالان اشاره شده است:
- ژنتیک خانوادگی
- استرابیسم ثابت (تبدیل یک چشم)
- آسیب‌دیدگی یک چشم
- کمبود ویتامین A
- از بین بردن یکی از پلک‌ها
- اختلالات بینایی مثل: نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیک
- آسیب به قرنیه یا جراحی چشم
- فعالیت نامساوی چشم‌ها
- آب‌سیاه (گلوکوم) یا فشار بالا در چشم
علائم تنبلی چشم در بزرگسالان چیست؟
قبل از هر چیزی بهتر است؛ بدانید تنبلی چشم فقط در یکی از دو چشم ایجاد می‌شود که در زمان‌های اولیه تشخیص آن کمی دشوار است. علائم زیر بعد از مدتی و با پیشرفت بیماری بروز می‌کنند:
تغییر در زاویه چشم: یکی از علائم اصلی تنبلی چشم، تغییر در جهت یا زاویه چشم است. چشم ممکن است به سمت داخل، خارج، بالا یا پایین متمایل باشد.
دید محدود: افراد مبتلا به تنبلی چشم ممکن است دچار دید محدود شوند و چشم هایشان نتوانند به‌صورت هماهنگ باهم فعالیت کنند.
درد یا خستگی چشم: درد و خستگی یکی از علائمی است که افرادی با تنبلی چشم آن را احساس می‌کنند؛ زیرا تلاش بیش از حدی جهت هماهنگی حرکات و عملکرد چشم در آن‌ها صورت می‌گیرد.
دید دوتایی: بزرگسالانی که به این عارضه دچار شده‌اند ممکن است دید دوتایی یا دید از دو جهت مختلف را تجربه کنند که می‌تواند منجر به عدم توانایی در تمرکز و تعقیب اجسام شود.
سردرد: تنبلی چشم ممکن است با سردرد همراه باشد، زیرا این وضعیت می‌تواند به عوارض مغزی نیز منجر شود.
سختی در خواندن و نوشتن: ازآنجایی‌که عملکرد چشم‌ها در افرادی با تنبلی چشم، هماهنگ نیست؛ ممکن است در خواندن و نوشتن با مشکلات جدی روبه‌رو شوند.
درمان تنبلی چشم در بزرگسالان:
تنبلی چشم در بزرگسالان اگر در اثر بیماری زمینه‌ای باشد قبل از هر چیزی باید آن بیماری رفع شده و بعد مراحل بعدی طی شوند. به‌طورکلی از روش‌های زیر جهت درمان تنبلی چشم در بزرگسالان استفاده می‌کنند:
عینک و لنز طبی:
با تجویز پزشک متخصص، بیمار می‌تواند در طول فرایند درمان از عینک و لنز طبی مانند لنزهای تماسی استفاده کند تا عملکرد بینایی چشم تقویت شود.
ویژن تراپی:
در این روش مهارت‌های بینایی چشم بیمار تقویت می‌شود که یکی از بهترین و مؤثرترین روش‌های درمان تنبلی چشم در بزرگسالان است.
بیشتر بدانید: مقاله درمان نوین تنبلی چشم با سایکلاپس
جراحی انحراف چشم:
انحراف چشم ازجمله دلایل بروز تنبلی چشم است که با جراحی و برطرف‌کردن این مشکل، تنبلی چشم نیز بهبود پیدا می‌کند.
بستن چشم:
بستن چشم یکی از روش‌های پیشنهادی متخصصین به منظور تقویت عملکرد مغز جهت کنترل بهتر چشم است. در این روش بیمار باتوجه به شدت تنبلی چشم خود می‌تواند یک الی دو ساعت آن‌ها را ببندد که کمک چشمگیری به توسعه مغز در نتیجه بهبود این عارضه چشمی می‌کند.
تمرین درمانی برای بهبود تنبلی چشم در بزرگسالان:
روش‌های گوناگونی جهت بهبود و درمان تنبلی چشم در بزرگسالان وجود دارد که تمرین درمانی یکی از آن‌ها بوده و به شرح زیر است:
1- رنگ آمیزی روی خطوط
رنگ‌آمیزی خطوط به منظور ورزش چشم و به حرکت درآوردن آن بسیار مؤثر است. بیماران می‌توانند از یک کتاب رنگ‌آمیزی آماده با تصاویری ساده جهت رنگ‌آمیزی استفاده کنند. در حین انجام این تمرین باید سعی کنند تصاویر و اشکال را بدون بیرون‌زدگی رنگ کنند.
2- درمان مداد همراه با عناصر بصری
در انجام این روش به یک مداد یا چیزی شبیه به آن نیاز است. مداد را مقابل چشم بیمار قرار داده و به بینی آن نزدیک کنید. برای تأثیر بهتر می‌توان به آن یک عنصر بصری مانند یک عکس یا حروف الفبا چسباند، شخص بیمار باید سعی کند روی عنصر متمرکز شود و لازم است که این حرکت به تعداد 3 یا 5 بار در روز صورت گیرد. با گذشت زمان تنبلی چشم بهبود پیدا می‌کند.
3- چرخش چشم و تقویت عضلات آن
چرخش چشم‌ها به تقویت عضلات آن کمک می‌کنند که برای انجام این روش لازم است که بیمار روی یک صندلی بنشیند و کف پای خود را روی زمین قرار دهد، سپس چشم‌ها را بسته و نوک انگشتان خود را روی پلک‌ها قرار دهد. برای هر پلک باید 3 انگشت استفاده شود، بعد از این مراحل؛ چشم خود را در جهت عقربه‌های ساعت بچرخاند و بالعکس. این عمل برای هر چشم 5 بار باید تکرار شود که تاثیر بسزایی بر افزایش توان چشم دارد.
بیشتر بدانید: 10 تمرین ورزش چشمی برای تقویت ماهیچه های چشم
زمان مراجعه به پزشک جهت درمان تنبلی چشم در بزرگسالان:
زمان مناسب برای مراجعه به پزشک جهت درمان تنبلی چشم در بزرگسالان وابسته به شدت علائم آن است. اما در کل، اگر علائم تنبلی چشم بیمار مدت طولانی ادامه دارد یا باعث محدودیت شدید در دید او شود همچنین اگر تغییرات ناگهانی در دید خود مشاهده کند، مانند افزایش ناگهانی در تاری دید یا دید کاهش‌یافته باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کند. چشم‌پزشک با انجام بررسی‌های لازم و تشخیص دقیق، می‌تواند به بیمار راهنمایی کامل در خصوص درمان تنبلی چشم و اقدامات لازم برای بهبود وضعیت او بدهد. شما با مراجعه به کلینیک هاکان می‌تواند از انواع خدمات درمانی چشم مانند درمان تنبلی چشم بهره‌مند شوید.
