شبکیه گاهی ممکن است به دلیل افزایش سن، بیماری‌های خاص یا آسیب چشمی دچار سوراخ یا پارگی شود. اگر پزشک پارگی شبکیه را تشخيص دهد ممکن است برای جلوگیری از جداشدگی شبکیه به لیزر شبکیه چشم یا جراحی نیاز داشته باشید.
جداشدگی شبکیه چشم چیست؟
جداشدگی شبکیه یک عارضه چشمی است و زمانی اتفاق می‌افتد که شبکیه چشم (لایه‌ای از بافت حساس به نور در پشت چشم) از موقعیت طبیعی خود در پشت چشم جدا شود.
جداشدگی شبکیه چه علائمی دارد؟
اگر دچار جداشدگی شبکیه چشم شده باشید:
- ممکن است نتوانید به وضوح اطراف خود را ببینید.
- جرقه‌های نور در یک چشم یا هر دو چشم خود احساس می‌کنید.
- یک سایه تیره یا پرده در طرفین یا وسط میدان دید شما ایجاد می‌شود.
همچنین برخی بیماری‌های چشمی ممکن است شما را در معرض خطر ابتلا به جداشدگی شبکیه قرار دهند از جمله:
- رتینوپاتی دیابتی: شرایطی که ممکن است در افراد دیابتی بر عروق خونی چشمی و شبکیه تاثیر بگذارند.
- نزدیک بینی شدید: به خصوص نوع شدید نزدیک بینی که به آن دژنراتیو می‌گویند.
- جداشدگی زجاجیه خلفی: زمانی‌که مایع ژل مانند در مرکز چشم از شبکیه دور می‌شود.
- برخی دیگر از بیماری‌های چشمی از جمله: رتینوشیز (دو لایه شدن شبکیه) و انحطاط شبکیه (نازک شدن شبکیه).
دو راه وجود دارد که چشم پزشک می‌تواند سوراخ‌ها یا پارگی‌های شبکیه را درمان و برطرف سازد:
- لیزر شبکیه چشم (فنتوکاگولاسیون)
- درمان فریز (کرایوپکسی)
اگر چشم پزشک یک پارگی یا سوراخ کوچک در شبکیه چشم پیدا کند می‌تواند از یکی از این درمان‌ها برای جلوگیری از جداشدگی کامل شبکیه استفاده کند. اینکه به چه درمانی نیاز دارید به محل پارگی در شبکیه چشم بستگی دارد.
لیزر شبکیه چشم (فتو کاگولاسیون)
در این روش درمانی، پزشک یک لیزر پزشکی را به داخل چشم می‌تاباند و در اطراف پارگی یا سوراخ شبکیه چشم سوختگی‌های کوچکی ایجاد می‌کند. سوختگی زخم‌های کوچکی روی شبکیه ایجاد می‌کند که پارگی را برطرف می‌سازد و به نگه‌داشتن شبکیه چشم کمک می‌کند. در طول جراحی لیزیک شبکیه:
- پزشک، در چشم‌ها داروی بی‌حسی می‌ریزد.
- لیزر را از طریق مردمک چشم به شبکیه می‌تاباند تا اشک در شبکیه مسدود شود.
- هنگامی که پزشک از لیزر استفاده می‌کند ممکن است آن را به شکل یک چراغ چشمک زن ببینید.
مراقبت‌های پس از جراحی لیزر شبکیه
- پس از جراحی لیزیک شبکیه، پزشک ممکن است از قطره‌های چشمی خاصی برای جلوگیری از عفونت، تورم و یا باز و بسته شدن مردمک چشم کمک بگیرد.
- پس از جراحی لیزیک لازم است به توصیه پزشکتان عمل کرده و از انجام برخی فعالیت‌های سنگین مانند ورزش سنگین یا بلند کردن اجسام سنگین اجتناب کنید.
- ممکن است مجبور شوید برای یک روز یا بیشتر به تشخیص پزشکتان از یک پچ یا محافظ روی چشم استفاده کنید.
- ممکن است در روز جراحی یا چند روز پس از آن کمی درد در چشم احساس کنید و دید شما تا چند روز تار باشد.
- ممکن است چشم‌هایتان برای چند هفته متورم، قرمز و حساس باشند.
- اگر پزشک در حین جراحی از حباب گاز برای صاف کردن سطح شبکیه استفاده کرده باشد ممکن است مجبور باشید سر خود را تا چند روز در موقعیت خاصی قرار دهید.
- برای بهبودی پس از جراحی دو تا چهار هفته زمان نیاز است تا به فعالیت‌های عادی روزانه خود به طور کامل باز گردید.
- شش تا هشت هفته پس از لیزیک شبکیه باید از قطره‌های چشمی استفاده کنید.
- ممکن است به توصیه پزشک، پس از جراحی شبکیه به طور روزانه برای مدت زمان ۱۰ تا ۲۰ دقیقه از یخ سرد یا کیسه سرد روی چشم استفاده کنید.
- حتماً لازم است مراقب باشید در هنگام شستشوی صورت یا استحمام، آب یا صابون وارد چشم‌هایتان نشود.
- در طول روز و حتی شب و در مجاورت لامپ‌های فلورسنت یا نور خورشید باید از عینک آفتابی استفاده کنید.
- پس عمل جراحی لیزیک شبکیه تا مدت‌ها نباید به پشت دراز بکشید، چون حباب به سمت جلوی چشم حرکت می‌کند و به جای شبکیه روی عدسی چشم می‌افتد.
- همچنین سفر با هواپیما نیز خطرناک است، چون تغییر ارتفاع ممکن است باعث انبساط حباب گاز و افزایش فشار داخل چشم شود.
- اگر علامت عفونت چشم داشتید حتما در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
علائم عفونت چشم:
- ترشح غلیظ چرک از چشم
- قرمزی و تورم اطراف چشم
- تب شدید و طولانی مدت
همچنین در صورتی که علائم زیر را دارید حتماً به پزشک مراجعه کنید:
- اگر درد جدیدی در چشم خود احساس می‌کنید یا درد چشم شما بدتر از روز قبل بوده و تغییراتی در بینایی خود احساس می‌کنید و تاری دید شدیدی را به مدت طولانی تجربه می‌کنید.
- همچنین اگر پس از جراحی لیزیک شبکیه علائم لخته خون در پای خود دارید که ترومبوز ورید عمقی نامیده می‌شود یا تورم و قرمزی در پا یا کشاله ران خود می‌بینید.
- درد در ساق پاها، پشت زانو، ران یا کشاله ران خود احساس می‌کنید، حتماً لازم است به پزشک جراح خود اطلاع دهید.
آیا لیزیک شبکیه دردناک است؟
درمان‌های لیزر شبکیه معمولا به صورت سرپایی در مطب انجام می‌شوند و بیشتر این درمان‌ها فقط ناراحتی خفیفی در چشم و بدون احساس درد غیر قابل تحمل ایجاد می‌کنند. جراحی لیزیک شبکیه فقط به قطره‌های بی‌حسی چشم نیاز دارد که چشم را بی‌حس می‌کنند. با این حال برخی از درمان‌های لیزری ناراحتی بیشتری دارند که پزشک از این قضیه کاملا آگاه است و گاهی اوقات نیاز به تزریق بی‌حس کننده خواهد بود. در صورت نیاز به تزریق، شما با یک چسب روی چشم به خانه می‌روید. تزریق بی‌حسی در پلک کنار چشم انجام می‌شود و نه در خود چشم.
عمل لیزیک شبکیه چگونه انجام می‌شود و چقدر طول می‌کشد؟
- قبل از عمل، یک لنز تماسی روی چشم شما قرار می‌گیرد که با داروهای بی‌حسی آن را حس نمی‌کنید.
- لنز بعد از درمان از روی چشم برداشته می‌شود. در طول عمل پزشک از یک نور بسیار روشن برای دیدن ناحیه تحت درمان شبکیه استفاده می‌کند.
- در نتیجه نور شدید دید شما تا چند ساعت بعد تار خواهد بود.
- خود لیزر فقط حدود ۱۵ دقیقه طول می‌کشد، اما کل زمان ویزیت به همراه زمان آماده سازی و مراقبت‌های لازم پس از درمان ممکن است ۲ ساعت یا بیشتر طول بکشد.
- گاهی اوقات ممکن است زمان بیشتری برای گشاد شدن چشم نیاز باشد که طبیعتاً به طول زمان عمل می‌افزاید.
روند بهبودی پس از لیزر:
- پس از لیزر با پزشک خود ملاقات کنید تا ببیند چه داروهای مسکنی باید مصرف کنید.
- پس از جراحی توصیه ما به بیماران استراحت کافی و دوری از نور شدید و استفاده از عینک است.
- لازم است از رانندگی یا بازگشت سریع به محل کار جداً خودداری شود.
عوارض جانبی لیزر شبکیه:
- پس از لیزر درمانی، ممکن است برای چندین ساعت احساس خارش یا تحریک چشم داشته باشید.
- بعضی ناراحتی‌های چشمی مانند احساس حرکت چیزی در درون چشم و سردرد نیز شایع است.
منبع: Retina laser
