یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها و اختلالات چشمی در بین کودکان خردسال، ۳ درصد از نوزادان، کودکان نوپا، پیش دبستانی و دبستانی‌ها، بیماری آمبلیوپی یا تنبلی چشم است.
این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که یک چشم به درستی با مغز کار نمی‌کند و در نتیجه بینایی در چشم آسیب دیده کاهش می‌یابد و ضعیف‌تر از چشم دیگر است. همچنین، توصیف آمبلیوپی به عنوان یک اختلال رشد بینایی زمانی رخ می‌دهد که مغز با مسدود کردن یا نادیده گرفتن تصاویر ارسالی از چشم دیگر، از یک چشم حمایت بیشتری می‌کند و دید آن را قوی‌تر و دقیق‌تر می‌کند.
علل شایع آمبلیوپی
هنگامی‌که یک چشم به درستی با مغز ارتباط نگیرد (یا مغز یک چشم را به چشم دیگر ترجیح دهد)، چشم آسیب دیده نمی‌تواند به حدت بینایی دست یابد و حتی با لنزهای تجویزی نیز قدرت بینایی چشم ضعیف به حالت طبیعی باز نمی‌گردد.
استرابیسم یا ناهماهنگی یک یا هر دو چشم یکی از علل شایع آمبلیوپی است و زمانی اتفاق می‌افتد که یک چشم به سمت بالا، پایین، داخل یا خارج حرکت می‌کند و چشم دیگر روی یک شی متمرکز می‌شود.
آب مروارید یا کدر شدن عدسی چشم، یکی دیگر از دلایل احتمالی تنبلی چشم است. آب مروارید معمولاً با تغییرات دژنراتیو مرتبط با افزایش سن در چشم همراه است، اما نوعی از آب مروارید مادرزادی نیز وجود دارد که می‌تواند از بدو تولد بروز کند و در کودکی تنبلی چشم را ایجاد نماید.
به طور کلی تنبلی چشم زمانی ایجاد می‌شود که یک چشم نزدیک بین‌تر، دوربین‌تر یا درجه آستیگماتیسم بیشتری نسبت به چشم دیگر داشته باشد. وقتی یک چشم نمی‌تواند به خوبی چشم دیگر تمرکز کند، مغز تمایل دارد تا تصاویر تار آن چشم را نادیده بگیرد و روی تصاویر واضح چشم دیگر تمرکز کند.
درمان رایج تنبلی چشم
درمان آمبلیوپی در ابتدا شامل وادار کردن کودک به استفاده از چشم با دید ضعیف‌تر یا تار است که به دو روش زیر انجام می‌شود:
استفاده از چسب درمانی
چسب درمانی یا وصله چشمی، ابزاری است که کودک شما روزی چند ساعت به مدت چند هفته یا چند ماه آن را بر روی چشم آسیب دیده خود می‌گذارد.
اگرچه ممکن است این کار ساده باشد اما استفاده از وصله چشمی یا چسب چسبیده روی چشم روش بسیار موثر برای تحریک بینایی در چشم ضعیف‌تر و کمک به ایجاد ارتباط بهتر با مغز او است.
استفاده از چسب درمانی یا وصله چشمی زمانی بهترین نتیجه را به به همراه دارد که کودک در سنین پایین‌تری قرار دارد و تا قبل از ۸ سالگی به درمان پاسخ مناسبی می‌دهد.
استفاده از قطره‌های آتروپین
اگر کودک شما در استفاده از وصله‌های چشمی همکاری لازم را نکند، قطره‌های چشمی تجویزی حاوی داروی آتروپین می‌تواند کمک کننده باشد.
این قطره به چشم قوی‌تر تزریق می‌شود تا به طور موقت دید آن را تار کند. بنابراین کودک مجبور می‌شود از چشم ضعیف‌ترخود برای تمرکز روی اشیاء استفاده کند. در این حالت مغز می‌تواند با چشم ضعیف‌تر ارتباط بگیرد.
استفاده از دستگاه‌های درمان کننده تنبلی چشم
امروزه و با پیشرفت علم و فناوری‌های نوین، روش‌های سنتی درمان تنبلی چشم نیز جای خود را به روش‌های دیجیتالی و به روزتری داده‌اند. یکی از این روش‌ها استفاده از دستگاه‌های درمان کننده دیجیتالی تنبلی چشم است.
ایران همراه با سایر کشورهای پیشرفته دنیا در درمان انواع اختلالات چشمی توانسته است با یک دستگاه تولید داخل که برای اولین بار در ایران ساخته شده است در درمان استرابیسم یا برخی ناهنجاری‌های ظاهری چشم و بیماری‌های چشمی مرتبط با افزایش سن موثر عمل کند.
بیماران با استفاده از دستگاه درمان کننده آمبلیوپی و پس از دریافت ۱۰ تا ۱۷ جلسه درمانی ۲۰ دقیقه‌ای تنبلی چشم خود را درمان نموده‌اند.
Novasight ابزار دیجیتال درمان تنبلی چشم مورد تایید fda
درمان دیجیتالی آمبلیوپی چشمی که به عنوان Novasight شناخته می‌شود، یک درمان تایید شده سازمان غذا و دارو برای استفاده در ایالات متحده است.
این دستگاه با نام تجاری Curesight تولید می‌شود و یک سیستم مبتنی بر ردیابی چشم ضعیف است، که برای آموزش افراد در استفاده همزمان از هردو چشم طراحی شده است.
کارآزمایی تصادفی و کنترل شده نشان داد که دستگاه دیجیتال از نظر تأثیر آن بر نمرات تست بینایی به اندازه استفاده از چسب چشم (که استاندارد طلایی فعلی در درمان تنبلی چشم است) موثر بوده است.
نحوه کار دستگاه درمان کننده تنبلی چشم
Novasight راه حل متفاوتی را برای درمان مشکل تنبلی چشم ارائه کرد. بیمار هنگام تماشای محتوای ویدیویی پخش شده از دستگاه، از عینک درمانی قرمز- آبی استفاده می‌کند. الگوریتم‌ها و فناوری ردیابی چشم از تاری مرکز دید تصویری خبر می‌دهد که به چشم قوی نشان داده می‌شود. عینک با پردازش تصویر، آن را برای چشم قوی‌تر، محو و تار می‌کند تا مغز را تشویق کند تا از چشم ضعیف‌تر برای تکمیل تصویر استفاده کند.
دستگاه درمان کننده تنبلی چشم Cam vision
این ابزار برای درمان تنبلی چشم بر اساس مفهوم شبیه سازی فعال و کنترل شده طراحی شده است. دستگاه دارای ویژگی‌های زیر است:
- محرک فضایی دارد.
- انسداد دستی یک چشم در تمام روز با تحریک فعال ۷ دقیقه‌ای جایگزین شده است.
- دستگاه جمع وجور و قابل حمل است.
- می‌تواند به راحتی در اختیار بیمار قرار گیرد و با ارائه یک دستورالعمل ساده مورد استفاده قرار گیرد.
باعث صرفه جویی در وقت می‌شود. - دارای گواهینامه CE است.
نرم افزار کامپیوتری Amblyoplay
Amblyoplay یک راه حل بینایی درمانی است که از طریق انجام بازی‌ها و تمرینات درمانی خاصی بر روی تبلت یا رایانه به مدت ۳۰ دقیقه در روز اقدام به درمان تنبلی چشم می‌کند. این ابزار با استفاده از تمریناتی که با نسخه چشمی هر بیمار و نیازهای خاص او سازگار است راه حل ایده آل برای مشکلاتی مانند تنبلی چشم، استرابلیسم، نارسایی همگرایی، دوبینی و.. سایر مشکلات چشمی ارائه می‌کند.
ویژگی‌های این نرم افزار نصبی که حاوی بازی درمانی است شامل موارد می‌شود:
- الگوریتم خودآموز پیشرفته، درمان را مطابق بیماری فرد، شخصی سازی می‌کند.
- تمرینات مبتنی بر بازی که مهارت‌های بصری شما را بهبود می‌بخشد.
- می‌توانید درمان تنبلی چشم کودک خود را در خانه پیش بگیرید، این ابزار به گونه‌ای طراحی شده است که داده‌ها به طور مستقیم از طریق وب و یک پرتال ابری به پزشک ارسال شده و تجزیه و تحلیل چشم‌ها دائم انجام می‌شود.
- بازی‌ها در Amblyoplay به بهبود تمام شش مهارت اصلی بصری مورد نیاز طیف وسیعی از بیماری‌های چشمی کمک می‌کنند (مهارت‌های اصلی بصری: واگرایی همگرایی، هم‌ترازی، عمق، جنبش یا حرکت و به رسمیت شناختن).
- این نرم افزار یک درمان بیماری شخصی سازی شده است. هر بیمار یک برنامه کاملا سفارشی برای مشکل متمایز خود دریافت می‌کند. بازی دو جزء جدانشدنیِ دارد الگوریتم خودآموز Ambioplay و عینک خودآموز که تجزیه و تحلیل می‌کند و برنامه را مطابق با داده‌های عینک تطبیق می‌دهد.
- در نهایت اگر استرابیسم یا آمبلیوپی مانع از حرکت چشم‌ها در تعادل و کنار هم شود. ممکن است پزشک جراحی چشم‌ها را در دستور کار قرار دهد.
منبع: Amblyopia
رزرو نوبت از طریق وب سایت پذیرش 24 یا تماس با واحد پذیرش کلینیک
