خشکی چشم یکی از ناراحتیهای شایع چشم است و بسیاری از افراد، با علائم مرتبط با آن دست و پنجه نرم میکنند. احساس سوزش، خارش یا پلک زدن بیش از حد میتواند بر روال و فعالیت روزانه افراد تأثیر بگذارد و فرد احساس خجالت کند. علت اصلی خشکی چشم این است که چشمها اشک کمتری تولید میکنند یا اشکها در روان سازی چشم موثر نیستند. با گذشت زمان، بیثباتی اشک منجر به التهاب و آسیب پایدار میشود.
خشکی چشم چیست؟
خشکی چشم زمانی اتفاق میافتد که چشمها قادر به فراهم کردن رطوبت کافی برای چشمها نیستند یا اشکها به درستی عمل نمیکنند. این وضعیت میتواند باعث احساس ناراحتی در چشمها شود و در برخی موارد باعث مشکلات بینایی نیز میشود.
خشکی چشم بسیار شایع است و سالانه میلیونها افراد را تحت تاثیر قرار میدهد. خبر خوب این است که اگر دچار خشکی چشم هستید، کارهای زیادی وجود دارد که میتوانید برای حفظ سلامت چشمان خود و راحت ماندن انجام دهید.
خشکی چشم وضعیتی است که لایه اشک را تحت تاثیر قرار میدهد، شما به یک لایه اشکی صاف و پایدار نیاز دارید تا به شما کمک کند واضح و راحت ببینید. اختلال در لایه اشکی میتواند باعث علائم ناراحت کننده مانند سوزش، خارش، آبریزش یا تاری دید شود.
عوامل مختلفی میتواند مانع از عملکرد لایه اشکی به شکلی که باید شود و منجر به خشکی چشم شود. به همین دلیل ارائه دهندگان مراقبتهای بهداشتی خشکی چشم را یک بیماری چند عاملی میدانند، علل و عوامل خطر آن متعدد و پیچیده است. بنابراین، ممکن است مدتی طول بکشد تا ریشه مشکل را پیدا کنید و بفهمید چه چیزی باعث علائم شما شده است. اگر خشکی چشم دارید، مهم است که برای مدیریت وضعیت خود با چشم پزشک یا اپتومتریست خود مشورت کنید.
علائم خشکی چشم چیست؟
خشکی چشم میتواند باعث موارد زیر شود:
- احساس خراش، انگار چیزی در چشم وجود دارد
- احساس سوزش یا خارش در چشم
- قرمزی چشمها
- حساسیت به نور
- تاری دید
علت خشکی چشم
خشکی چشم میتواند به دلایل مختلفی از جمله موارد زیر باشد:
1) سن: روند طبیعی پیری تغییرات زیادی در بینایی و چشم ایجاد میکند. یکی از این تغییرات این است که چشمها اشک طبیعی کمتری تولید میکنند. اکثر افراد بالای 65 سال دچار خشکی چشم میشوند و این امر بر رانندگی در شب و حساسیت آنها به نور تأثیر میگذارد.
2) شرایط پزشکی مانند سندرم شوگرن: سندرم شوگرن یک اختلال خودایمنی طولانی مدت است که بر توانایی بدن برای تولید رطوبت (به ویژه در چشمها و غدد بزاقی) تأثیر میگذارد. سایر بیماریهای پزشکی مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس، اسکلرودرمی، سارکوئیدوز (که در آن بدن تودههای غیرطبیعی سلولهای التهابی دارد) و اختلالات تیروئید نیز میتوانند باعث خشکی چشم شوند.
3) جنسیت: جالب توجه است که خشکی چشم مزمن و بیماری خشکی چشم (همچنین به عنوان DED شناخته میشود)، در زنان بیشتر از مردان رخ میدهد. زنان به دلیل تغییرات هورمونی در بارداری یا یائسگی این وضعیت را تجربه میکنند (زمانی که از داروهای ضد بارداری یا داروهای هورمونی استفاده میکنند).
4) داروها: در سال 2012، یک مطالعه نشان داد بیمارانی که چندین دارو مصرف میکنند، میزان DED بیشتری را تجربه میکنند. آنها از این به عنوان «پلی داروخانه» یاد کردند، که اصطلاحی برای مصرف بیش از یک دارو در یک زمان است و دریافتند که داروهای تجویزی تنها عامل نیستند. در نهایت، این مطالعه نشان داد داروهایی که باعث خشکی دهان میشوند باعث خشکی چشم هم میشوند.
5) سابقه جراحی انکساری: بیمارانی که لیزیک یا سایر جراحیهای انکساری انجام دادهاند (بیشتر شامل استفاده از لیزر برای تغییر شکل قرنیه میشود) احتمال خشکی چشم در آنها بیشتر است. نشان داده شده است که در دوره پس از عمل (تا یک ماه پس از جراحی)، 60 درصد از بیمارانی که لیزیک انجام دادهاند، خشکی چشم را گزارش کردهاند. علائم معمولاً در عرض 3 ماه پس از جراحی به اوج خود میرسد و حداکثر بهبودی در عرض 12 ماه پس از جراحی حاصل میشود.
6) آلرژی: آنتی هیستامینهای خوراکی علت اصلی خشکی چشم در افراد مبتلا به آلرژی است. این نوع داروها تعداد اشکهای تولید شده را کاهش میدهند. علاوه بر این، ملتحمه آلرژیک (که تورم و تحریک بافت چشم است) میتواند باعث تولید اشکهایی شود که موثر نیستند.
7) اختلال عملکرد غده میبومین (MGD): غدد میبومین غدد ریز روغنی در لبه پلکها هستند. آنها روغنهایی ترشح میکنند که سطح چشم را میپوشانند و از تبخیر اشک طبیعی جلوگیری میکنند. آب و روغنهای این غدد با هم کار میکنند و لایهای به نام لایه اشک آور ایجاد میکنند. اگر غدد ملتهب یا مسدود شوند، در لایه اشکی اختلال ایجاد میکند و باعث تاری دید و خشکی چشم میشود. این انسداد منجر به تبخیر سریع اشک میشود و میتواند منجر به تحریک، ناراحتی و در صورت عدم درمان، ریزش غدد شود. یک سری ارزیابی برای تعیین اینکه آیا شما MGD دارید انجام خواهد شد.
چگونه از خشکی چشم پیشگیری و از خود محافظت کنیم؟
اگر خشکی چشم را تجربه میکنید، احتمالاً میخواهید بدانید که چگونه از این وضعیت پیشگیری کنید یا آن را بهبود بخشید. اقدامات زیادی وجود دارد که بیماران میتوانند برای کمک به روان نگه داشتن چشمهای خود و جلوگیری از علائمی مانند تاری دید و احساس سوزش یا خارش انجام دهند. در اینجا برخی از بهترین راه حلهای توصیه شده آورده شده است:
از موقعیتهایی که هوا در چشمان شما میوزد اجتناب کنید: وسایل روزمره مانند نرمکنندهها و پنکهها میتوانند خشکی چشم را افزایش دهند و چشمهای آسیبپذیر را خشکتر کنند. بهتر است استفاده از فنها را کاهش دهید و به جای آن از یک مرطوب کننده استفاده کنید که میتواند به هوا رطوبت اضافه کند.
از اشک مصنوعی استفاده کنید: اشک مصنوعی در اکثر داروخانهها موجود است و بسیار ارزان است. استفاده از آنها طبق دستورالعمل میتواند به مرطوب نگه داشتن چشم و روان نگه داشتن چشم در طول روز کمک کند. فقط مطمئن شوید که آیا آنها برای لنزهای تماسی مورد استفاده شما ایمن هستند یا خیر، زیرا برخی از آنها میتوانند مواد لنز را تخریب کنند.
کمپرس گرم بگذارید: این یک مداخله بسیار آسان است که در صورت خشکی چشم میتوانید در خانه انجام دهید. استفاده از یک حوله تمیز با آب گرم میتواند به چشمان شما کمک کند تا روغن بیشتری در غدد اشکی تولید کند که باعث بهبود کیفیت اشک میشود. اشک با کیفیت، بهتر به روان نگه داشتن چشم و جلوگیری از سوزش کمک میکند.
مصرف چربیهای امگا 3 را افزایش دهید: اسیدهای چرب میتوانند به بهبود کیفیت و قوام روغن تولید شده توسط غدد میبومین کمک کنند. برخی از غذاهایی که سرشار از امگا 3 هستند عبارتند از روغن بذر کتان و روغن ماهی. همیشه قبل از شروع یک مکمل جدید با پزشک خود مشورت کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر مداخلات و استراتژیهای زیادی را در خانه امتحان میکنید و بهبودی حاصل نمیشود ممکن است زمان مراجعه به یک اپتومتریست فرا رسیده باشد. آنها میتوانند به شما کمک کنند تا علت خشکی چشم را پیدا کنید، خواه فقدان اشک باشد یا اشک ناکارآمد. اگر بیش از چهار بار در روز نیاز به استفاده از اشک مصنوعی دارید، یک اپتومتریست یک سری ارزیابیها را برای تشخیص صحیح انجام میدهد. این میتواند شامل یک فیلم اشک آور و تصویربرداری غدد LipiView و ارزیابی غده میبومین باشد. دانستن اینکه چه چیزی باعث خشکی چشم شما میشود به پزشک کمک میکند تا بهترین گزینه درمانی را تعیین کند. مهم است که علائم شما بهبود پیدا کند زیرا خشکی طولانی مدت چشم میتواند باعث آسیب به جلوی چشم شود. در اینجا در کلینیک اپتومتری هاکان ما به خوبی با علائم و نشانههای خشکی چشم آشنا هستیم و میتوانیم به شما در یافتن راه حلهایی برای بهبود کیفیت زندگی خود کمک کنیم.
منبع: dry eyes symptoms