چشم‌ها اندام‌های پیچیده‌ای هستند که از عصب، ماهیچه، بافت‌های نرم و رگ‌های خونی بسیاری تشکیل شده‌اند. آنها با هم کار می‌کنند تا بینایی را محقق کنند. بسیاری از محققین، چشم‌ها را ارزشمندترین حواس پنجگانه انسان‌ها می‌دانند. از آنجا که چشم‌ها اندام‌های بسیار پیچیده و حساسی هستند، تعیین نسخه دقیق لازم برای بینایی 20/20 هیچگاه آسان نبوده است. اما با اتورفرکتوکراتومتر امکان سنجش دقیق چشم‌ها فراهم شده است.
اتورفرکتوکراتومتر
اتورفرکتوکراتومتر یا اپتومتر ابزاری در چشم پزشکی است که به ارزیابی خودکار انکسار با اندازه‌گیری نحوه تاثیر نور هنگام انعکاس آن در چشم کمک میکند. این روش یک روش جایگزین برای یافتن عیوب انکساری، برخلاف روش انکساری معروف و مرسوم است. در چشم پزشکی این روش را اصطلاحاً انکسار سنجی یا بینایی‌سنجی می‌نامند. انکسار خودکار بسته به اصل اساسی می‌تواند انواع مختلفی داشته باشد.
نشانه‌های لزوم انجام اپتومتری عبارتند از: نزدیک‌بینی، دوربینی، آستیگماتیسم، پیرچشمی، تجویز عینک یا لنز تماسی که به عنوان نقطه شروعی برای انکسار ذهنی برای چشم پزشکان یا اپتومتریست‌ها خواهد بود، که اغلب در انکسار چشمی اطفال یا افراد ناتوان در تجویز عینک کاربرد دارد.
انکسار سنجی دستی یک بررسی نوری است که معمولا برای درک خطاهای شکست انکساری نور انجام می‌شود و این روش به طور گسترده توسعه یافته است. روش رتینوسکوپی روشی زمان‌بر و ذهنی است و ممکن است نتایج دقیقی ارائه ندهد و همه اپتومتریست‌ها نمی‌توانند آن را با دقت انجام دهند.
جایگزین انکسار سنجی دستی، انکسار سنجی اپتومتری به وسیله دستگاه انکسار سنجی یا اپتومتر است، انکسار خودکار یا خودرفرکتورها ابزارهایی هستند که جهت ارزیابی عیوب انکساری طراحی شده و متفاوت هستند. در چند سال اخیر شاهد ظهور اتورفرکتورهای موفقی هستیم که در ۳۰ سال گذشته به طور عینی توانسته‌اند وضعیت انکساری چشم بیمار را تا سطوح بسیار بالایی از قابلیت اطمینان ارزیابی کنند.
با پیشرفت سطح تکنولوژی، خودرفرکتورها قابل اعتمادتر و پیچیده‌تر شده‌اند که آنها را دقیق‌تر از رتینوسکوپ‌های ابتدایی میکند و محبوبیت روزافزون، ارزیابی دقیق و افزایش سرعت را به همراه داشته‌اند.
در مجموعه‌های مراقبت چشمی با حجم مراجعت بالا، اتورفرکتوکراتومتر سرعت و دقت را در ارزیابی بیمار برای یک دوره کوتاه ارائه میکند. اتورفرکتورها بر مبنای اصل اساسی شینر پایه گذاری شده‌اند و توسعه آنها را می‌توان در دو طبقه اتورفکتورهای اولیه و اتورفرکتورهای مدرن اصل بادل دسته بندی کرد. اپتومتر‌ی‌های ذهنی نوع اول یا اولیه اپتومتر یانگ هستند.
آناتومی و فیزیولوژی
اصل شینر
شینر در سال ۱۶۱۹ به عنوان اولین کسی بود که توانست عیب انکساری چشم را با استفاده از یک روزنه سوراخ دوگانه قبل از مردمک تعیین کرده و توضیح دهد. او مشاهدات خود را اینگونه بیان کرد: هنگامی‌که پرتوهای موازی نور از یک جسم دور از چشم عبور می‌کنند و هنگامی‌که یک سوراخ دوتایی در جلوی چشم قرار می‌گیرد، نور به دو دسته کوچک محدود می‌شود، در چشم‌های هایپرمتروپیک دسته پرتوها قبل از اتصال توسط شبکیه قطع می‌شوند و از این رو دو نقطه نوری کوچک مشاهده می‌شود.
در چشم‌های نزدیک بین اما دو دسته پرتو قبل از اینکه روی شبکیه بیفتند از یکدیگر عبور کرده بنابراین به صورت دو نقطه نوری کوچک دیده می‌شوند. با گرفتن سوراخ دوگانه در نقطه دور چشم، دو نقطه نور را می‌توان با هم ادغام کرد و یک نقطه واحد تشکیل داد. از این رو می‌توان گفت که عیوب انکساری چشم را می‌توان از نقطه دور چشم تعیین کرد.
اصل اپتومتر
در سال ۱۷۵۹ پورتر فیلد اولین کسی بود که ابزاری به نام اپتومتر را طراحی کرد و به وسیله آن محدودیت‌های دید از راه دور را ارزیابی و توصیف کرد. این اصل بعدها به عنوان اصل اپتومتر شناخته شد. این ابزار اهرم تغییر توان را در دستگاه شکست می‌دهد. خودرفرکتورهایی که از این اصل استفاده می‌کنند دارای یک عدسی همگرا هستند که به جای عدسی‌های دنباله‌دار قابل تعویض در فاصله کانونی از چشم قرار می‌گیرند.
بر اساس موقعیت هدف، نور از هدف واقع در سمت دور عدسی با مقادیر متفاوتی وارد چشم می‌شود. همگرایی نور در صفحه کانونی عدسی بینایی سنج مستقیماً با جابجایی هدف مرتبط است. از این رو می‌توان مقیاسی را با فاصله مساوی ترسیم کرد که دیوپترهای اصلاحی مورد نیاز را نشان می‌دهد.
توسعه‌ی اپتومترها
برای مدت‌های طولانی اصل شینر و اپتومتر و اصلاحات ایندو برای خودکارسازی شکست انکساری مورد استفاده قرار می‌گرفت. اما امروزه انکسار خودکار یک تکنیک به‌روز و ثابت شده است که ارزیابی‌های مثبتی را نشان داده است. در حال حاضر اتورفرکتورهای کامپیوتری، دیجیتالی و الکتریکی به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند و نمونه‌های قدیمی‌تر به ندرت کاربرد دارند.
توسعه اتورفکتورها به دو زیر گروه تقسیم می‌شوند: رفرکتورهای اولیه، رفرکتورهای مدرن (اتورفرکتورها)
تکنیک استفاده از اتورفرکتورها
- در وهله اول به بیمار در مورد نحوه نشستن روی ابزار آموزش‌های لازم داده شود.
- قبل از انجام بررسی‌ها باید روش‌ها و اهمیت اتورفرکتوکراتومتر به بیمار توضیح داده شود.
- بیمار باید به عنوان یک ابزار کامپیوتری خودکار توصیف شود که انکسار پایه را اندازه‌گیری میکند و نشان می‌دهد که از کجا باید نسخه عینک را شروع کرد.
- قبل از انجام معاینه لازم است به بیمار گفته شود عینک و لنز تماسی را دربیاورد.
- بیماران دارای لنز تماسی به دو غربالگری نیاز خواهند داشت، یکی ارزیابی‌ها با لنز تماسی و دیگری بدون لنز.
- بیمار باید نزدیک به دستگاه بنشیند و سپس تنظیمات بر روی دستگاه اعمال شود.
- هر چشم باید به صورت جداگانه معاینه شود.
- باید به بیمار توضیح داد که بازوهایش را روی میز وچانه را روی تکیه‌گاه بگذارد و سر را روی تکیه گاه پیشانی قرار دهد.
- سپس باید تنظیمات چانه توسط کاربر یا پزشک اپتومتریست برای تراز کردن محور بینایی انجام شود.
- با دکمه تنظیم ارتفاع می‌توان ارتفاع را بالا و پایین کرد. برای ارتباط بهتر و درست‌تر نیاز است که هر مرحله برای بیمار توضیح داده شود.
- باید به بیمار گفته شود که یک بالن را با الگوی انفجار ستاره مشاهده میکند تا تصویر از دید خارج شود سپس الگوی پلک زدن و استراحت به بیمار توضیح داده شود تا تمامی ارزیابی‌ها به صحت و سرعت انجام گیرد و فوکوس مناسبی به دست آید.
- قرائت‌های اتورفرکتوکراتومتر را می‌توان به طور خودکار به رایانه منتقل کرد یا آن را چاپ گرفت و به بیمار ارائه داد.
- نتایج بررسی‌ها باید توسط پزشک متخصص و نه تکنسین یا اپتومتریست به بیمار توضیح داده شود و از هرگونه مغایرت در تشخیص و تجویز جلوگیری شود.
مزایای استفاده از اتورفرکتوکراتومتر
ارزیابی و تشخیص کامپیوتری یا اتومات چشم‌ها، یک فناوری پیشرفته با مزایای غیر قابل انکار زیر است:
- ارزیابی به وسیله دستگاه اتورفرکتومی چشمی کاملا بدون درد است و بیمار هیچگونه ناراحتی احساس نمی‌کند.
- این روش به زمان زیادی نیاز ندارد زیرا فقط چند دقیقه طول می‌کشد.
- سیستم کامپیوتری به سرعت داده‌ها را تجزیه و تحلیل میکند و بلافاصله نتیجه را ارائه می‌دهد. اغلب چشم پزشکان معمولاً از اتورفرکتوکراتومتر به عنوان نقطه شروع تشخیص خود استفاده می‌کنند، سپس نتایج به دست آمده را می‌توان با رتینوسکوپی برای استنتاج بیش‌تر و دقیق‌تر مقایسه کرد.
معایب دستگاه اتورفرکتوکراتومتر
۱- خطای تطبیق پروگزیمال: از این دستگاه نباید در کودکان خردسال مبتلا به رتینوسکوپی سیکلوپلژیک استفاده کرد چون ممکن است خطای تطبیق پروگزیمال رخ دهد که در مقایسه با انکسار ذهنی منجر به انکسار بیش از حد منفی شود.
۲- تثبیت ضعیف: بیمار بیش از حد پلک می‌زند و نگاه ثابتی نداریم.
۳- عیوب انکساری بالا: انکسارهای خودکار ممکن است در عیوب انکساری بالا دقیق نباشند.
۴- حرکات غیرارادی چشم: نیستاگموس، اپسوکلونوس، میرکلنوس و… در قرائت اتورفرکتورها تداخل ایجاد می‌کنند.
۵- عدم ارزیابی قوز قرنیه، آب مروارید و….
۶-هزینه ارزیابی بالا: در مقایسه با رتینوسکوپی تجهیزات نسبتاً پرهزینه‌ای هستند.
۷- غیر قابل حمل و جاگیر: این ابزارها در مقایسه با ابزارهای رتینوسکوپی، فضای بیشتری اشغال می‌کنند و همچنین غیر قابل حمل هستند.
انواع اتورفرکتوکراتومتر
اتورفرکتورهای coburn حامل چندین کراتومتر داخلی هستند. این محصول دو تایی، نسخه چشم را تعیین میکند و شکل قرنیه را اندازه می‌گیرد. این قابلیت برای تشخیص بیماری‌های چشمی آستیگماتیسم یا اختلالات وابسته به قرنیه بسیار موثر است. آنها همچنین برای نصب لنزهای تماسی مفید هستند.
در اینجا ۳ نمونه از بهترین دستگاه‌های تراکتور را به شما معرفی می‌کنیم.
اتورفرکتوکراتومتر Huvitz HRk-7000A
یک دستگاه فوق پیشرفته است که دارای حالت کمک به چشم پزشک Retro- illumination برای تشخیص ناهنجاری‌های احتمالی لنز، خراش و آسیب قرنیه یا آب مروارید است، همچنین می‌تواند اندازه گیری‌های دقیق از کره چشم، محور و سیلندر چشمی ارائه دهد.
اتورفرکتوکراتومتر Huvitz HRk 8000A
اولین دستگاه اتو رفکتوری است که عملکرد مناسبی برای قرار دادن لنزهای تماسی بر روی چشم ارائه می‌دهد. این دستگاه به چشم پزشک اجازه می‌دهد تا مایع فلورسین را در نور آبی ببیند، زیرا چشم را تجزیه و تحلیل میکند و اتصال لنز را شبیه‌سازی میکند. همچنین دارای ردیاب چشمی سه بعدی و تجویز و توصیه خودکار است.
اتورفرکتوکراتومتر Huvitz HRK 9000A
یک دستگاه پیشرفته با فناوری‌های نوین با افزایش تجربه چشم پزشک با عملکرد تجزیه اندازه‌گیری و تحلیل غدد میبومین اشکی است که زمان شکست اشک روی قرنیه پس از یک پلک زدن کامل را نشان می‌دهد و یک روش تشخیصی استاندارد در کلینیک‌های خشکی چشم است. این دستگاه همچنین سازگاری کامل با تمامی سیستم‌های بی‌سیم EMR را داشته و تا ۳ سال گارانتی کامل ارائه می‌دهد.
منابع: Autorefractors، Autorefractors
